Tι έκανε η Εκκλησία στην Κατοχή, 13.1.2019

Ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός ήταν η πιο προβεβλημένη περίπτωση ιερωμένου κατά την διάρκεια της Κατοχής και λίγο αργότερα, που συνεργάστηκε τόσο με τους Γερμανούς όσο και τους Βρετανούς, ελπίζοντας ποιος ξέρει σε τι.

Υπήρξαν όμως και άλλοι ιερωμένοι που ακολούθησαν τον δρόμο του Δαμασκηνού, δείχνοντας έμπρακτα πως η Εκκλησία είναι πάντα στο πλευρό του κράτους, με τον νόμο και την έννομη τάξη. Ακόμη και αν είναι χιτλερική.

Ο Μαρξ σχεδόν ένα αιώνα πίσω είχε αποσαφηνίσει με άκρως αποκαλυπτικό τρόπο τον ρόλο της Εκκλησίας και την σχέση της με τον αφηρημένο άνθρωπο, η οποία πάντα κατάφερνε να σταθεί στο πλευρό της εξουσίας και της εκάστοτε άρχουσας τάξης, προσαρμοζόμενη στα μέτρα του συστήματος που κερδίζει και των εκάστοτε πολιτικών του εκφάνσεων.

Κατοχή και Εμφύλιος. Μεγάλο κομμάτι της Εκκλησίας, ιδιαίτερα του ανώτερου και του ανώτατου κλήρου συντάσσεται φανατικά με τους Γερμανούς κατακτητές. Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Σπυρίδων κατά την περίοδο της συνθηκολόγησης με τους Γερμανούς διαδραμάτισε κάτι παραπάνω από σημαντικό ρόλο στην ολοκλήρωση της όλης διαδικασίας.

Ο Μητροπολίτης Σερρών Κωνσταντίνος καλούσε προκλητικά τους κατοίκους και τους ιερείς της περιοχής του να προσκυνήσουν τους Βουλγάρους. Ο Μητροπολίτης Κασσανδρείας Ειρηναίος, ο Μητροπολίτης Καστοριάς Νικηφόρος, ο Μητροπολίτης Κατερίνης Κ. Κοιδάκης και ο Μητροπολίτης Φλωρίνης Βασίλειος βοηθούσαν ανοιχτά τους κατακτητές.

Απέναντι υπήρχαν και λαμπρά παραδείγματα ιεραρχών οι οποίοι τίμησαν και με το παραπάνω τους αγώνες του ελληνικού λαού, για δημοκρατία, ανεξαρτησία και ελευθερία. Ο Κοζάνης Ιωακείμ και ο Ηλείας Αντώνιος έδωσαν ο,τι είχαν και δεν είχαν μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ για την ελευθερία της χώρας κατά την διάρκεια της Κατοχής. Ο Μητροπολίτης Σάμου και Ικαρίας Ειρηναίος πάλεψε και αυτός μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ για ελευθερία και ανεξαρτησία, όπως και ο Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ Στρούμπης που εκδιώχθηκε από την Μητρόπολη του νησιού λόγω της σχέσης του με το ΕΑΜ.

Ο Μητροπολίτης Ελασσόνας Καλλίνικος εξωθήθηκε σε παραίτηση από τους Ιταλούς και αναγκάστηκε να “μετακομίσει” στην Αθήνα. Αφήστε που η Εκκλησία για να επιβεβαιώσει τον ακριβοδίκαιο ρόλο της προς όλους, έστειλε “όραμα” προς την Ιερά Σύνοδο(απόφαση της 30ης Μαΐου 1947), σύμφωνε με την οποία ο αγώνας του ΔΣΕ ήταν “εθνικώς εγκληματικό κίνημα”,και ότι ο αγώνας του Εθνικού Στρατού ήταν κάτι παραπάνω από δίκαιος.

Ας θυμηθούμε δυο προκατόχους του αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου, ο οποίος δεν είδε τίποτα το επιλήψιμο κατά την περίοδο της Χούντας, επειδή απλά και μόνο είχε υπερβολικό φόρτο διαβάσματος.

Οι αρχιεπίσκοποι Δαμασκηνός και Χρύσανθος. Ο πρώτος όπως ήδη αναφέραμε υπηρέτησε τους Γερμανούς και Άγγλους κατακτητές με όλα τα μέσα. Αρχιεπίσκοπος στην γερμανοκρατούμενη Αθήνα. Ασυναγώνιστη από κάθε άποψη η προσφώνηση τον κατοχικό πρωθυπουργό Τσολάκογλου: “Aποβλέπομεν μετά βαθείας εκτιμήσεως προς την τομληράν πρωτοβουλίαν την οποία αναλάβατε”.

Oρκίζει τις κατοχικές κυβερνήσεις Λογοθετόπουλου και Ράλλη, δηλαδή τους γερμανοντυμένους πληρεξούσιους του Χίτλερ στην Ελλάδα. Άνθρωπος των Εγγλέζων, αλλά και της εγχώριας αστικής τάξης.

Ο Κωνσταντίνος Τσάτσος στο βιβλίο του “Λογοδοσία μιας ζωής” , αποκαλύπτει πως το 1949 που πεθαίνει ο Δαμασκηνός και ο ίδιος ήταν Υπουργός Παιδείας, το Παλάτι ήθελε να επιστρέψει ο Χρύσανθος με το “Ελληνικό Φως” την πολιτικο- θρησκευτική οργάνωση που είχε ιδρύσει με στόχο την σωτηρία της Ελλάδας.

Τα συμπεράσματα δικά σας. Αυτή και όχι μόνο ήταν η Εκκλησία με τις απαραίτητες εξαιρέσεις κατά την διάρκεια της Κατοχής. Τίποτε άλλο.